So với tai nạn giao thông, sai lầm y khoa là nguyên nhân gây tử vong nhiều nhất ở các nước. Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong xử lý thông tin ở tất cả các khâu từ nhập, xuất, trình, kiểm tra, thủ tục, phác đồ một cách tự động hoàn toàn sẽ giảm thiểu được những hậu quả ngoài ý muốn.
Trong khi CNTT đã được ứng dụng vào các lĩnh vực như ngân hàng, kinh doanh, mua bán rao vặt... thậm chí là sửa chữa ống nước thì ngành y tế vẫn loay hoay với hàng đống giấy tờ chuyển giao, lưu trữ. Theo báo cáo của Vụ Điều trị - Bộ Y tế năm 2005 thì chỉ 5% trong gần 1.000 bệnh viện công lập trên toàn quốc có phần mềm ứng dụng tin học quản lý bệnh viện, nhưng mới chỉ dừng lại ở công tác văn phòng, thống kê, báo cáo và thực hiện riêng lẻ, thiếu đồng bộ.
Trong khi CNTT đã được ứng dụng vào các lĩnh vực như ngân hàng, kinh doanh, mua bán rao vặt... thậm chí là sửa chữa ống nước thì ngành y tế vẫn loay hoay với hàng đống giấy tờ chuyển giao, lưu trữ. Theo báo cáo của Vụ Điều trị - Bộ Y tế năm 2005 thì chỉ 5% trong gần 1.000 bệnh viện công lập trên toàn quốc có phần mềm ứng dụng tin học quản lý bệnh viện, nhưng mới chỉ dừng lại ở công tác văn phòng, thống kê, báo cáo và thực hiện riêng lẻ, thiếu đồng bộ.
Ngành y tế đang đứng trước những thử thách như quá nhiều thông tin phải xử lý trong khi ít dữ kiện lưu trữ khiến bác sĩ làm việc kém hiệu quả, đồng thời việc hợp tác giữa các trung tâm, bệnh viện chưa thực sự hữu hiệu... Tác hại của việc này là những sai lầm và sự cố do sai sót trong thủ tục điều trị và chăm sóc từ yếu tố lâm sàng (như phán quyết của thầy thuốc, kỹ năng thực hành yếu, hoặc việc trao đổi thông tin giữa thầy thuốc và bệnh nhân, thầy thuốc với nhau hoặc các bệnh viện chưa được chính xác) cho đến yếu tố hành chính, chính sách, thủ tục bảo hiểm...
5 yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến sai lầm y khoa là thông tin bệnh nhân không đầy đủ, thiếu thông tin cập nhật thuốc, hiểu sai toa thuốc do chữ viết cẩu thả, nhầm lẫn liều dùng..., ghi chú và dán nhãn sai khi chia thuốc cho bệnh nhân và môi trường, tiếng ồn làm phân tán sự tập trung của thầy thuốc khi khám chữa bệnh. Nguyên nhân chính được cho là vấn đề của hệ thống từ yếu tố con người, việc đào tạo kém cho đến giờ làm việc dài, sự cẩu thả... và bản thân ngành y tế đã không tự hoàn thiện.
"Tin học hóa giúp tinh giản và tối ưu mọi quá trình xử lý thông tin, tăng cường giám sát, tự động hóa một cách thông minh, liên tục đào tạo, cập nhật kiến thức... sẽ giảm thiểu những sai lầm, tai nạn y khoa", giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, công tác ở Viện nghiên cứu Y khoa Garvan (Australia), khẳng định tại hội thảo "Ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực y tế" tổ chức mới đây tại Trung tâm y khoa Medic (TP HCM).
Các bệnh viện có thể thiết lập hồ sơ điện tử để quản lý hồ sơ bệnh nhân, thư viện điện tử tra cứu thông tin bệnh lý hoặc kê đơn thuốc điện tử... Một nghiên cứu được công bố trên J Am Med Informatics Assoc cho thấy, ứng dụng CNTT giảm sự cố y khoa từ 0,29% xuống còn 0,11%. Hiện tại, một số quốc gia như Mỹ, Canada, Đan Mạch, New Zealand đang nhắm đến chiến lược công nghệ thông tin y tế toàn cầu, y tế điện tử (E-Health), như một biện pháp hữu hiệu nhằm hạn chế tối đa những sai lầm y khoa và đem lại lợi ích lâu dài.
"Cần phải hiện đại và hợp thời thì ngành y mới có thể hoàn hảo", tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên, Viện nghiên cứu Y khoa Garvan, nhận xét. "Y tế điện tử (E-Health) vẫn còn là một ngành khá non trẻ ngay ở các nước phát triển nên việc ứng dụng chỉ được hưởng ứng tích cực khi lợi ích thiết thực được thấy rõ, đồng thời chương trình phải hứng thú, dễ dùng mới có khả năng tồn tại".
E-Health, theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), là sự kết hợp của CNTT và công nghệ truyền thông vào 6 yếu tố: dịch vụ, quản lý, giám sát, nghiên cứu, đào tạo và y văn. Hệ thống này bao gồm mạng thông tin y tế, hồ sơ sức khỏe điện tử, hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng và các công nghệ, dịch vụ dựa vào Internet.
Để thiết lập mạng thông tin y tế cho phép các bệnh viện, trung tâm y tế... trong cả nước tương tác và chia sẻ thông tin đòi hỏi phải có tiêu chuẩn chung cho việc ứng dụng CNTT vào lĩnh vực này. Điều này sẽ mất khá nhiều thời gian, công sức lẫn tiền bạc và lợi ích không thể thấy ngay được.
Hiện tại, tin học hóa lĩnh vực y tế vẫn còn rất hạn chế bởi nhiều yếu tố như kinh nghiệm non kém, không muốn thay đổi hệ thống cũ, chưa có tiêu chuẩn chung cho các bệnh viện, trung tâm y tế lẫn thiếu tài nguyên (nhân, tài, vật, lực). Ngoài ra, chi phí vận hành, chưa nhận thức rõ về lợi ích cũng như thiếu các hình thức khuyến khích ứng dụng cần thiết cũng ảnh hưởng đến việc ứng dụng CNTT trong ngành y tế.
5 yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến sai lầm y khoa là thông tin bệnh nhân không đầy đủ, thiếu thông tin cập nhật thuốc, hiểu sai toa thuốc do chữ viết cẩu thả, nhầm lẫn liều dùng..., ghi chú và dán nhãn sai khi chia thuốc cho bệnh nhân và môi trường, tiếng ồn làm phân tán sự tập trung của thầy thuốc khi khám chữa bệnh. Nguyên nhân chính được cho là vấn đề của hệ thống từ yếu tố con người, việc đào tạo kém cho đến giờ làm việc dài, sự cẩu thả... và bản thân ngành y tế đã không tự hoàn thiện.
"Tin học hóa giúp tinh giản và tối ưu mọi quá trình xử lý thông tin, tăng cường giám sát, tự động hóa một cách thông minh, liên tục đào tạo, cập nhật kiến thức... sẽ giảm thiểu những sai lầm, tai nạn y khoa", giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, công tác ở Viện nghiên cứu Y khoa Garvan (Australia), khẳng định tại hội thảo "Ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực y tế" tổ chức mới đây tại Trung tâm y khoa Medic (TP HCM).
Các bệnh viện có thể thiết lập hồ sơ điện tử để quản lý hồ sơ bệnh nhân, thư viện điện tử tra cứu thông tin bệnh lý hoặc kê đơn thuốc điện tử... Một nghiên cứu được công bố trên J Am Med Informatics Assoc cho thấy, ứng dụng CNTT giảm sự cố y khoa từ 0,29% xuống còn 0,11%. Hiện tại, một số quốc gia như Mỹ, Canada, Đan Mạch, New Zealand đang nhắm đến chiến lược công nghệ thông tin y tế toàn cầu, y tế điện tử (E-Health), như một biện pháp hữu hiệu nhằm hạn chế tối đa những sai lầm y khoa và đem lại lợi ích lâu dài.
"Cần phải hiện đại và hợp thời thì ngành y mới có thể hoàn hảo", tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên, Viện nghiên cứu Y khoa Garvan, nhận xét. "Y tế điện tử (E-Health) vẫn còn là một ngành khá non trẻ ngay ở các nước phát triển nên việc ứng dụng chỉ được hưởng ứng tích cực khi lợi ích thiết thực được thấy rõ, đồng thời chương trình phải hứng thú, dễ dùng mới có khả năng tồn tại".
E-Health, theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), là sự kết hợp của CNTT và công nghệ truyền thông vào 6 yếu tố: dịch vụ, quản lý, giám sát, nghiên cứu, đào tạo và y văn. Hệ thống này bao gồm mạng thông tin y tế, hồ sơ sức khỏe điện tử, hệ thống hỗ trợ quyết định lâm sàng và các công nghệ, dịch vụ dựa vào Internet.
Để thiết lập mạng thông tin y tế cho phép các bệnh viện, trung tâm y tế... trong cả nước tương tác và chia sẻ thông tin đòi hỏi phải có tiêu chuẩn chung cho việc ứng dụng CNTT vào lĩnh vực này. Điều này sẽ mất khá nhiều thời gian, công sức lẫn tiền bạc và lợi ích không thể thấy ngay được.
Hiện tại, tin học hóa lĩnh vực y tế vẫn còn rất hạn chế bởi nhiều yếu tố như kinh nghiệm non kém, không muốn thay đổi hệ thống cũ, chưa có tiêu chuẩn chung cho các bệnh viện, trung tâm y tế lẫn thiếu tài nguyên (nhân, tài, vật, lực). Ngoài ra, chi phí vận hành, chưa nhận thức rõ về lợi ích cũng như thiếu các hình thức khuyến khích ứng dụng cần thiết cũng ảnh hưởng đến việc ứng dụng CNTT trong ngành y tế.
(Theo: vnexpress.net)
